Szkoła Podstawowa nr 3
im. Kornela Makuszyńskiego
w Koźminie Wlkp.

Zajęcia korekcyjno - kompensacyjne
I okres roku szkolnego 2025/2026

 Zajęcia rozwijające kompetencje emocjonalno – społeczne 
 I okres roku szkolnego 2025/2026

Terapią pedagogiczną nazywamy całokształt oddziaływań pedagogicznych stosowanych wobec dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się i często im towarzyszących trudności wychowawczych, zaburzeń aktywności, zaburzeń emocjonalnych, zaburzeń relacji społecznych.

Terapia pedagogiczna stwarza dzieciom z zakłóceniami rozwojowymi możliwości wszechstronnego rozwoju, a także przy pomocy odpowiednio dobranych środków koryguje niepowodzenia szkolne oraz ich ujemne konsekwencje.

Oddziaływania mają charakter zajęć korekcyjno - kompensacyjnych, ukierunkowanych:

- z jednej strony - na usprawnianie zaburzonych funkcji (korekcja)

- z drugiej - na wspomaganie funkcji dobrze rozwijających się, tak aby mogły być wsparciem dla funkcji zaburzonych i mogły je zastąpić (kompensacja).

Wspomaganie rozwoju dzieci z problemami w nauce odbywa się etapowo i obejmuje rożne zakresy:

- działalność psychoterapeutyczną

- ćwiczenia rozwijające sprawność manualną

- terapię ręki - ćwiczenia grafomotoryczne

- ćwiczenia rozwijające orientację w schemacie ciała i przestrzeni

- ćwiczenia funkcji wzrokowych i słuchowyc

- ćwiczenia usprawniające czytanie i pisanie

- ćwiczenia usprawniające umiejętności matematyczne

Niepowodzenia szkolne są coraz częstszym problemem, jakie napotykają na swojej drodze uczniowie szkół podstawowych. Mogą one wynikać z wielu różnych przyczyn. 

Często nie zdajemy sobie sprawy, że na naukę czytania i pisania wpływają takie elementy jak:  

- zaburzenia rozwoju ruchowego u dzieci (mała sprawność manualna, niezręczność ruchowa całego ciała)

- zaburzenia rozwoju funkcji poznawczych (zaburzenia, nieharmonijny rozwój percepcji wzrokowej, słuchowej, orientacji przestrzennej)

- zaburzenia rozwoju emocjonalno – społecznego (nadpobudliwość lub zahamowanie psychoruchowe)

- zaburzenia mowy

ZASADY TERAPII PEDAGOGICZNEJ

Zasada 1

Indywidualizacji środków i metod oddziaływania korekcyjnego

- dobieramy indywidualne metody dydaktyczne do możliwości  konkretnego dziecka

- w toku zajęć kontrolujemy przebieg i wyniki pracy dziecka

- pomagamy w przezwyciężaniu trudności

- stosujemy indywidualne zabiegi wychowawcze i psychoterapeutyczne

Zasada 2

Powolnego stopniowania trudności zadań

- stosujemy stopniowanie trudności w zakresie objętości i przystępności  materiału

- przechodzimy od ćwiczeń prostych, obejmujących niewielki zakres materiału do złożonych, wymagających opracowania dużych partii materiału dydaktycznego

- przechodzimy do zadań trudniejszych wtedy, gdy dziecko sprawnie opanuje wcześniejsze, łatwiejsze

- ćwiczymy tak długo daną umiejętność, dopóki terapeuta nie ma poczucia, że dziecko wykonuje ją sprawnie

- nie ma czasowych reguł (rygorów) ćwiczenia danej umiejętności

Zasada 3

Korekcji zaburzeń: ćwiczenie przede wszystkim funkcji najgłębiej zaburzonych i najsłabiej opanowanych umiejętności.

- im głębiej zaburzona dana funkcja tym większa podatność na zmęczenie dziecka

- nie ćwiczymy tylko jednej funkcji, bo może dojść do przetrenowania, zniechęcenia i powrotu do złych nawyków

- wskazana przemienność ćwiczeń - najgłębiej zaburzone funkcje z mniej zaburzonymi, bardziej sprawne z mniej, percepcja słuchowa z wzrokową

- w ćwiczeniu czytania i pisania - łączenie ich w jednym zadaniu

Zasada 4

Kompensacji zaburzeń: łączenie ćwiczeń funkcji zaburzonych z ćwiczeniami funkcji niezaburzonych w celu tworzenia właściwych mechanizmów kompensacyjnych

- funkcje sprawniejsze wspierają czynności funkcji zaburzonych

- usprawniona zostaje integracja psychomotoryczna.

Zasada 5

Systematyczności

- przerwy w zajęciach powodują regres

Zasada 6

Ciągłości oddziaływania psychoterapeutycznego

- działania psychoterapeutyczne powinny towarzyszyć zabiegom dydaktycznym przez cały czas trwania zajęć terapii pedagogicznej

- w pierwszym okresie działania psychoterapeutyczne powinny być dominujące

- pełnią funkcje profilaktyczne - chronią przed dalszymi negatywnymi następstwami niepowodzeń szkolnych

- posiadające opinię Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej ze wskazaniem do uczestnictwa w tych zajęciach: z dysleksją lub ryzykiem dysleksji, z nieharmonijnym rozwojem psychoruchowym, z zaburzonym funkcjonowaniem analizatorów. 

Zajęciami objęte są dzieci:

W klasach I-III najważniejszym celem zajęć jest usprawnianie funkcji spostrzegania wzrokowego, funkcji słuchowej, orientacji przestrzennej, koordynacji wzrokowo-ruchowej, funkcji motorycznych; wyrównywanie braków w zakresie edukacji polonistycznej, matematycznej oraz rozwijanie pozytywnej motywacji do pracy.  

W klasach IV-VIII celem zajęć jest głównie stworzenie możliwości rozwoju umysłowego, trening ortograficzny, umożliwienie uczniom doskonalenia umiejętności czytania i czytania ze zrozumieniem, oraz przezwyciężanie skutków niepowodzeń szkolnych.

W naszej szkole znajduje się gabinet do prowadzenia zajęć korekcyjno – kompensacyjnych wyposażony w odpowiednie pomoce dydaktyczne. Zajęcia odbywają się w małych grupach. Dostosowane są do indywidualnych potrzeb i możliwości każdego ucznia oraz do jego tempa pracy. 

Drodzy Rodzice!

Czy wiecie, że dzieci z dysleksją cechuje  większa wrażliwość na otoczenie, są bardziej ciekawe niż przeciętny człowiek, myślą obrazami, a nie słowami, mają lepszą intuicję i są bardziej przenikliwi, myślenie i spostrzeganie ma u nich charakter polisensoryczny (wykorzystują wszystkie zmysły), realistycznie przeżywają swoje myśli, mają żywą wyobraźnię.

Co to jest dysleksja?
Dysleksja rozwojowa to  zespół specyficznych trudności lub zaburzeń w nauce  czytania, którym często towarzyszą trudności w  pisaniu, rozpoznawany przy prawidłowym poziomie rozwoju umysłowego i braku zaniedbań pedagogicznych. 

Termin dysleksja rozwojowa obejmuje kilka rodzajów zaburzeń:

Dysleksja – rozumiana jest jako trudności w czytaniu, przejawiające się zaburzeniami tempa i techniki czytania, jak i stopnia rozumienia treści.

Dysortografia – to między innymi trudności z opanowaniem poprawnej pisowni. Aby stwierdzić dysortografię trzeba sprawdzić, czy dziecko popełnia błędy ortograficzne mimo dobrej znajomości zasad pisowni. U dzieci popełniających błędy ortograficzne i nie znających zasad pisowni trudno mówić o dysortografii.

Dysgrafia - niski poziom graficzny pisma. Litery pisane przez dziecko są koślawe, różnej wielkości i często lądują na niewłaściwej wysokości. Praktycznie wszystkie dzieci zaczynające pisać popełniają tego typu błędy, więc występowanie ich w pierwszym zeszycie nie stanowi podstawy do obaw. Problem pojawia się, gdy błędy utrzymują się mimo upływu czasu.

Dyskalkulia – czyli problemy w matematyce. Dzieci z dyskalkulią mają kłopoty między innymi z pojęciem liczby, porównywaniem liczebności zbiorów, ocenianiem co jest większe a co mniejsze.

Co to jest ryzyko dysleksji?

Ryzyko dysleksji to obecność symptomów dysharmonijnego rozwoju psychoruchowego dziecka, które zapowiadają wystąpienie dysleksji rozwojowej. Terminem tym można też określać pierwsze niepowodzenia
w nauce czytania i pisania, występujące pomimo systematycznej pracy.

Wybrane objawy ryzyka dysleksji rozwojowej

Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu ujawniają się dopiero w szkole, podczas gdy już w okresie przedszkolnym można zauważyć objawy, które cechują tzw. dzieci ryzyka dysleksji:

- opóźniony rozwój mowy

- mała sprawność i koordynacja ruchów podczas zabaw ruchowych, samoobsługi, rysowania i pisania (brzydkie pismo)

- wadliwa wymowa, trudności z wypowiadaniem złożonych słów, błędy gramatyczne

- trudności z różnicowaniem głosek podobnych oraz z wydzieleniem sylab, głosek ze słów i ich syntezą

- trudności z wykonywaniem układanek i odtwarzaniem wzorów graficznych

- oburęczność

- mylenie prawej i lewej ręki

- trudności w czytaniu pomimo dobrej inteligencji oraz braku zaniedbania środowiskowego i dydaktycznego

- trudności z opanowaniem poprawnej pisowni: pismo zwierciadlane, mylenie liter podobnych pod względem kształtu (p-b-d-g), liter odpowiadających głoskom zbliżonym fonetycznie, opuszczanie liter, błędy ortograficzne pomimo znajomości zasad ortografii

DEKALOG DLA RODZICÓW DZIECI DYSLEKTYCZNYCH

1. Nie traktuj dziecka jak chorego, kalekiego, niezdolnego, złego lub leniwego.

2. Nie karz, nie wyśmiewaj dziecka w nadziei, że zmobilizujesz je to do pracy.

3. Nie łudź się, że dziecko "samo z tego wyrośnie", "weźmie się w garść", "przysiądzie fałdów" lub że ktoś je z tego "wyleczy".

4. Nie spodziewaj się, że kłopoty dziecka pozbawionego specjalistycznej pomocy ograniczą się do czytania i pisania i skończą się w młodszych klasach szkoły podstawowej.

5. Nie ograniczaj dziecku zajęć pozalekcyjnych, aby miało więcej czasu na naukę, ale i nie zwalniaj go z systematycznych ćwiczeń.

6. Staraj się zrozumieć swoje dziecko, jego potrzeby, możliwości i ograniczenia, aby zapobiec trudnościom szkolnym.

7. Spróbuj jak najwcześniej zaobserwować trudności dziecka: na czym polegają i co jest ich przyczyną. Skonsultuj się ze specjalistą - psychologiem, pedagogiem, logopedą.

8. Aby jak najwcześniej pomóc dziecku

- zaobserwuj w codziennej pracy z dzieckiem, co najskuteczniej mu pomaga

- korzystaj z odpowiedniej literatury i fachowej pomocy nauczyciela - terapeuty (w formie terapii indywidualnej i grupowej)

- bądź w stałym kontakcie z nauczycielem i pedagogiem szkolnym.

9. Bądź życzliwym, pogodnym, cierpliwym przewodnikiem i towarzyszem swego dziecka w jego kłopotach szkolnych.

10. Chwal i nagradzaj dziecko nie tyle za efekty jego pracy, ile za włożony w nią wysiłek. Spraw, aby praca z dzieckiem była przyjemna dla was obojga.

WAŻNE !

Drodzy Rodzice,

dziecko z dysleksją ma nie tylko swoje szczególne prawa, jakimi są między innymi dostosowania edukacyjne do potrzeb ucznia, ale również obowiązki. Udział w zajęciach terapii pedagogicznej, systematyczna praca będąca utrwalaniem wiadomości z zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, ale również zadbanie o to, aby prace domowe były wykonane bez błędów.  Otóż, błędy typowo ortograficzne, pomijanie liter, przekręcanie wyrazów pojawia się podczas pracy na lekcji, w trakcie sprawdzianów, ale pisemna praca domowa powinna być poddana przed ucznia  autokorekcie. Jest to element terapii, którego celem jest wdrażanie dziecka do samokontroli, oraz ćwiczenie automatyzacji podczas pisania. Można dziecku pomóc, a mianowicie : sprawdzając pracę dziecka na wysokości każdego wiersza, na marginesie stawiamy ołówkiem tyle kropek, ile jest błędów w linijce. Następnie dziecko samodzielnie wyszukuje błędy, podaje nam prawidłową pisownię, poprawia błąd, a na koniec wycieramy kropki z marginesu. Dzięki takiej „procedurze” pomagamy dziecku przejąć kontrolę nad trudnościami, jakie niesie ze sobą dysleksja.

 Przykładowe symptomy ryzyka dysleksji rozwojowej u uczniów klas I-III

Motoryka duża

Obniżona sprawność ruchowa – dziecko słabo biega, skacze,  ma trudności z utrzymaniem równowagi podczas nauki jazdy na   rowerze, hulajnodze;  pojawiają się trudności z wykonywaniem ćwiczeń równoważnych,  trudności z ruchem naprzemiennym

Motoryka mała  

Trudności z wykonywaniem ruchów precyzyjnych w zakresie samoobsługi, wiązanie sznurowadeł, nawlekanie, używanie nożyczek. Wysokie lub obniżone napięcie mięśniowe, wpływające na dużą męczliwość ręki, nieprawidłowy chwyt narzędzia pisarskiego, zbyt duży lub zbyt mały nacisk na stronę

Funkcje wzrokowe

Trudności z wyróżnianiem elementów z całości, a także z ich syntetyzowaniem w całość,  podczas budowania konstrukcji  z klocków lego, układania mozaiki (kolorowe figury geometryczne) według wzoru; trudności z wyodrębnianiem szczegółów różniących dwa obrazki, z odróżnianiem kształtów podobnych, na przykład figur geometrycznych; trudności z zapamiętywaniem sekwencji kolorów, znaków, obrazków;  trudności z odróżnianiem liter m–n,  l–t–ł lub identycznych, lecz inaczej położonych w przestrzeni, na przykład liter  p–b–d

Koordynacja wzrokowo-ruchowa

Trudności z rzucaniem, podrzucaniem i chwytaniem piłki, balonów, chusteczek, podbijaniem piłeczki rakietką; trudności z opanowaniem sztuki żonglowania dwoma lub więcej rekwizytami; trudności z układaniem klocków, niechęć do zabaw precyzyjnych;  nieprawidłowe układanie w palcach narzędzia do pisania, trudności z rysowaniem szlaczków, kolorowaniem wg wzoru, trudności z rysowaniem po śladzie, kolorowaniem w ramach wyznaczonych konturów; w następstwie pisanie  niekształtnych liter, trudności z zapamiętaniem obrazu graficznego litery

Funkcje słuchowo-językowe

Częste przekręcanie trudnych wyrazów, przestawianie głosek
i sylab-„ sosza, kordła”, trudności z zapamiętywaniem  wierszyków, piosenek, mylenie nazw zbliżonych fonetycznie; odtwarzaniem rytmów z pamięci i według wzoru; trudności z wydzielaniem sylab i głosek ze słów, określaniem głoski na początku i końcu wyrazu; trudności z dokonywaniem analizy i syntezy w zakresie  głoski  i sylaby; z dodawaniem, zastępowaniem, przestawianiem cząstek fonologicznych; trudności z wykonaniem poleceń typu: odszukaj słowa ukryte w nazwie „lewkonia”,  wymyśl rym do słowa „kotek”

Pamięć fonologiczna, sekwencyjna

Trudności z zapamiętywaniem nazw: dni tygodnia, pór roku, wczoraj-jutro, trudności z dokonywaniem szybkiego przeszukiwania pamięci; wolne tempo szybkiego nazywania szeregu prostych obrazków

Trudności w prawidłowej orientacji w  schemacie własnego ciała i przestrzeni

Trudności z prawidłowym planowaniem, zagospodarowaniem kartki w zeszycie, bloku; pisanie z pomijaniem kolejnych linii w zeszycie, różnej wielkości odstępy pomiędzy wierszami,  przestawianie kolejności liter w wyrazach ( od-do). Trudności w sprawnym realizowaniu poleceń typu: kładziemy książki po prawej stronie ławki, ustawiamy się po mojej lewej stronie, ustawiamy się za mną, układamy plecaki po lewej stronie ławki,  układamy piłkę obok prawej stopy.